Zwarte koeien met witte vlekken heten zwartbonte koeien. Deze komen het meest voor in Nederland. De roodbruine koeien met witte vlekken noem je de roodbonte. Soms zie je zwarte koeien met een witte kop, dat zijn blaarkoppen. Een heel speciaal ras is de lakenvelder. Lakenvelders zijn van voren en van achteren zwart met een witte band over de rug. Het lijkt net of ze een laken om hebben, vandaar de naam. Dit waren vroeger de belangrijkste vier rassen in ons land. De laatste twee soorten kom je niet veel meer tegen. Tegenwoordig grazen er in ons land nog veel meer soorten. Vaak zijn deze helemaal grijs, bruin of wit. Die koeien komen uit Frankrijk, Engeland of Amerika.

Koe en stier

Een mannetjeskoe noemen we een stier. Het vrouwtje heet koe. De stier is groter en forser dan de koe. Ook de kop is veel groter. Een ander groot verschil is natuurlijk dat een stier geen uier onder aan zijn buik heeft. Zo kun je van een afstand duidelijk zien wat een koe of een stier is. Eigenlijk heet het vrouwtje eerst vaars. Pas als ze voor de tweede keer een jong krijgt mag je haar koe noemen.

Het jong van de koe heet een kalf. Een koe is negen maanden in verwachting. Ze draagt haar kalfje negen maanden in haar buik. Is het kalfje geboren dan drinkt het bij de moeder. Direct na de geboorte is haar uier vol melk. De koe is dus een zoogdier. Vlak na de geboorte van haar kalf geeft de moeder heel gezonde dikke melk. Die melk heet biest. Na een paar dagen gaat het kalf bij de moederkoe weg.

Het kalfje gaat weg bij de moederkoe omdat de boer de koe wil melken. Dat melken gebeurt twee keer per dag. 's Morgens heel vroeg als je nog slaapt en aan het eind van de middag. Wanneer koeien te lang moeten wachten op het melken worden ze ongeduldig en beginnen ze luidkeels te loeien. Vroeger molk de boer met de hand. Door met zijn handen in de spenen die aan de uier zitten te knijpen. Je moet wel heel goed weten hoe dat moet, anders komt er geen druppeltje melk uit de uier.

Koeien eten vooral gras. In de zomer grazen ze bijna de hele dag. Ze slaan hun tong om een bosje gras en scheuren het langs hun ondertanden los. Als het in de herfst kouder wordt en de koeien weer op stal gaan, dan eten ze veel hooi en mais. Daarnaast krijgen ze krachtvoer, dat zijn brokjes die in fabrieken worden gemaakt.

Zie je een koe in de wei liggen dan is ze bijna altijd aan het kauwen, terwijl ze ligt uit te rusten en helemaal niets eet. De koe kauwt haar eten altijd twee keer. Het gras dat ze eerder heeft opgegeten en al had doorgeslikt, komt vanuit haar maag (de pens) weer in haar bek. Ze gaat herkauwen. De onderkaak beweegt van links naar rechts en terug. Als het eten fijn genoeg is, slikt ze het weer door. Nu komt het in de netmaag, daarna in de boekmaag en tenslotte in de lebmaag. Een koe heeft dus vier magen. Wij hebben er maar een. De grootste maag van de koe heet de pens. Dit is de belangrijkste van de vier.

Weetjes

• Een koe behoort tot de runderen
• Het is een kuddedier
• Meestal is de oudste, sterkste koe de baas
• Een koe geeft gemiddeld 20 tot 25 liter melk per dag
• Dat zijn 20 tot 25 pakken of flessen
• Het is een hoefdier, ze heeft aan elke poot twee tenen
• De voorouder van de koe was de oeros
• In India zijn koeien heilig. Ze lopen er los op straat. Men mag ze niet slachten en opeten, dat is verboden.